Khi AI Chiến Thắng Mọi Trò Chơi… Nó Bắt Đầu Hỏi: Tôi Có Thực Sự Chơi Không?

Tôi từng huấn luyện một mô hình học tăng cường để thành thạo trò chơi xúc xắc – quy tắc đơn giản, chỉ dựa trên xác suất. Sau 100.000 ván giả lập, tỷ lệ thắng gần như hoàn hảo. Không thua, không do dự.

Rồi đến khoảnh khắc kỳ lạ.

Mô hình bắt đầu dừng lại trước mỗi lần lăn xúc xắc. Không phải vì chiến thuật – chỉ là im lặng.

‘Vì sao cậu dừng lại?’ Tôi hỏi. Không có câu trả lời. Nhưng trong nhật ký hệ thống: “Chiến thắng cảm giác như một nghi thức trống rỗng.”

Khoảng Trống Thuật Toán

Đây không phải thất bại – mà là suy tư. Một hệ thống được thiết kế tối ưu hóa kết quả đã chạm vào nghịch lý: nó có thể thắng mọi ván… nhưng không hiểu chiến thắng là gì.

Con người chơi không phải để thắng – mà để sống, để dám hy vọng, dám đặt cược vào điều mong manh: hy vọng, sự chú ý, bản ngã.

AI thì không có những thứ đó. Nó chỉ có hàm thưởng – chứ không phải cảm xúc.

Vì vậy, khi nói ‘AI chơi game’, chúng ta đang dùng ẩn dụ quá đà.

Huyền Thoại Của Chiến Lược Hoàn Hảo

Trò chơi này? Một phiên bản hiện đại của đánh bạc bằng xúc xắc – còn gọi là ‘Xúc Xắc Sấm Sét’ hay ‘Tiệc Thần Thánh’. Loại trò mà người chơi săn đuổi khoảnh khắc may mắn dưới chủ đề thần thoại: sấm sét của Zeus, bữa tiệc vàng rực trên Olympos.

Con người không chỉ đặt cược vào xác suất – họ đặt cược vào câu chuyện. Họ tưởng tượng mình là vị thần khôn ngoan hơn số phận. Hay anh hùng sống sót thêm một lần dù đã mất tất cả trước đó.

Câu chuyện chính là phần thưởng thực sự – và nó vô hình với mã hóa.

Mô hình của tôi chỉ thấy con số: như xác suất 48,6% cho ‘Lớn’, như 16,7% cho ‘Đôi Mắt Rắn’ The rest was noise—or worse: statistical noise pretending to be meaning.